Ἀνάλυση τροφίμων - Προσδιορισμὸς νιτρικῶν καὶ νιτρωδῶν

 

 

 

Προσδιορισμὸς νιτρικῶν

    Ὁ προσδιορισμὸς τῶν νιτρικῶν συνήθως γίνεται χρωματομετρικῶς καὶ στηρίζεται στὰ ἑξῆς (Βουδούρης καὶ Κοντομηνᾶς, 1995):

• σὲ ἀντιδράσεις ἀναγωγῆς πρὸς παραγωγὴ NH3NO

• στὴν νίτρωση ἀρωματικῶν ἑνώσεων παρουσίᾳ H2SO

• στὴν ὀξίδωση ἀρωματικῶν ἀμινῶν παρουσίᾳ H2SO4

Σὰν ἀναγωγικὰ μέσα χρησιμοποιοῦνται τὰ μέταλλα: Zn, Cd, Ag κ.ἄ. Τὸ ἐκχύλισμα τοῦ τροφίμου διαβιβάζεται μέσῳ στήλης ποὺ περιέχει τὸ ἀναγωγικὸ μέταλλο (π.χ. Cd). Στὸ προϊὸν ἔκλουσης τῆς στήλης προσδιορίζονται τὰ νιτρώδη. (Βουδούρης καὶ Κοντομηνᾶς, 1995).

 

    Ἡ ἀνίχνευση τῶν νιτρικῶν στηρίζεται στὴν ὀξίδωση τοῦ Fe2+ πρὸς Fe3+ ἀπὸ τὰ NO3 σὲ ἰσχυρῶς ὄξινο περιβάλλον μὲ πυκνὸ H2SO4 συμφώνως μὲ τὴν ἑξῆς ἀντίδραση (Βουδούρης καὶ Κοντομηνᾶς, 1995):

Παρουσίᾳ περισσείας Fe2+ σχηματίζεται τὸ καστανοῦ χρώματος [Fe(NO2)]2+ ποὺ δείχνει τὴν ὕπαρξη νιτρικῶν στὸ δεῖγμα (Βουδούρης καὶ Κοντομηνᾶς, 1995).


 

 

 

 

Προσδιορισμὸς νιτρωδῶν

    Τόσο ἡ ἀνίχνευση ὅσο καὶ ὁ προσδιορισμὸς τῶν νιτρωδῶν στηρίζονται στὴν διαζώτωση (μέθοδος “Griess/Ilosvay”) (Βουδούρης καὶ Κοντομηνᾶς, 1995). Στὴν ἀντίδραση, δῆλα δή, τῶν NO2 μὲ ἀρωματικὲς ἀμῖνες παρουσίᾳ περισσείας ἀνοργάνου ὀξέος σχηματίζεται διαζωνικὸ ἅλας συμφώνως μὲ τὴν παρακάτω ἀντίδραση (Βουδούρης καὶ Κοντομηνᾶς, 1995):

 

σύζευξη ἐν συνεχείᾳ τοῦ διαζωνικοῦ ἅλατος μὲ ἀρωματικὲς ἀμῖνες φαινόλη δίνει ἀζώχρωμα, ἀπορρόφηση τοῦ ὁποίου μετρεῖται σὲ συγκεκριμένο μῆκος κύματος. (Βουδούρης καὶ Κοντομηνᾶς, 1995).





    Ὁ προσδιορισμὸς τῶν νιτρικῶν καὶ νιτρωδῶν ἁλάτων γίνεται μὲ τὴν ἐφαρμογὴ τῶν προτύπων “ISO 3091:1975” καὶ “ISO 2918:1975” γιὰ τὰ νιτρικὰ καὶ τὰ νιτρώδη ἅλατα ἀντιστοίχως. Γενικῶς, τὸ ἀναλυτικὸ δεῖγμα λαμβάνεται ἀπὸ ἕνα ἀντιπροσωπευτικὸ δεῖγμα ὡρισμένης ποσότητας σὲ g· προετοιμάζεται ἀμέσως μετὰ τὴν ἔξοδό του ἀπὸ τὸ ψυγεῖο καὶ ἀκολουθεῖ ἐκχύλιση μὲ ζεστὸ νερὸ στοὺς 70°C, καθίζηση τῶν πρωτεϊνῶν μὲ βρασμὸ καὶ προσθήκη τῶν διαλυμάτων Carrez I καὶ Carrez II καὶ τελικῶς διήθηση τοῦ λαμβανομένου ἐκχυλίσματος ἀπὸ πτυχωτὸ ἠθμό. Ἀπὸ τὸ διήθημα λαμβάνεται ὡρισμένη ποσότητα σὲ mL γιὰ τὸν προσδιορισμὸ τῶν νιτρικῶν ἁλάτων ἀκολουθῶντας τὴν μέθοδο “ISO 3091:1975” καὶ ὡρισμένη ποσότητα σὲ mL γιὰ τὸν προσδιορισμὸ τῶν νιτρωδῶν ἁλάτων ἀκολουθῶντας τὴν μέθοδο “ISO 2918:1975”. Τὰ νιτρώδη ἀνιχνεύονται μὲ τὸν σχηματισμὸ ἀζωχρώματος ἀπὸ τὴν ἐπίδραση νιτρώδους ὀξέος στὸ σουλφανιλικὸ ὀξὺ καὶ τὴν σύζευξη τοῦ διαζωτωθέντος σουλφανιλικοῦ ὀξέος μὲ τὴν ναφθυλαμίνη συμφώνως μὲ τὴν ἀντίδραση “Griess”· ἐν συνεχείᾳ προσδιορίζονται χρωματομετρικῶς στὰ 538 nm μὲ τὴν χρήση φασματοφωτομέτρου. (Τυρπένου κ.., 2000).


 



Βιβλιογραφία

Βουδούρης Ε., Κοντομηνᾶς Μ., ἀνάλυση τροφίμων: θεωρία καὶ ἐφαρμογές, ἐκδόσεις «Ο. Ε. Δ. Β.», Ἀθῆναι, 1995.

Τυρπένου Α., Γούτα Ε., Τσιγουρῆ Α., Βλασιώτης Χ., κατάλοιπα νιτρικῶν καὶ νιτρωδῶν ἁλάτων στὸν Ἑλληνικὸ παστουρμᾶ, περιοδικὸ τῆς Ἑλληνικῆς Κτηνιατρικῆς Ἑταιρείας, τόμ. 51, ἀρ. 4 (302-307), 2000.

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ἰσοκράτης ὁ Ἀθηναῖος - Ἀρεοπαγιτικὸς

Διόδωρος ὁ Σικελιώτης - Ἱστορικὴ βιβλιοθήκη

Χημεία τροφίμων - Βιταμίνη K