ΜΙΧΑΗΛ ΣΠΑΝΑΚΟΣ | ΕΥΠΡΟΣΗΓΟΡΟΣ

    Γιὰ τὰ ἔθνη θύμηση εἶναι ἡ παράδοση ποὺ ὅταν καταντᾷ ὁλοτελῶς συνειδητὴ λέγεται ἱστορία καὶ λησμονιὰ εἶναι ἡ ὁρμὴ τῆς δημιουργίας. Συντηρητικὸ στοιχεῖο εἶναι ἡ παράδοση καὶ προοδευτικὸ ἡ δημιουργία. Ὅπως στὰ ἄτομα τὸ μνημονικὸ πλάθει καὶ διατηρεῖ τὸ ἐγώ τους, ἔτσι καὶ στὰ ἔθνη ἡ παράδοση· χωρὶς αὐτήν: δὲν θὰ ἤξεραν τὸν ἑαυτό τους· δὲν θὰ τὸν ἀναγνώριζαν, δὲν θὰ ἔνοιωθαν πὼς εἶναι ἕνα καὶ ὅμοιο μὲ τὰ περασμένα καὶ θὰ ἦταν σὰν χαμένα. Ἡ παράδοση εἶναι ὁ σύνδεσμος τῶν ἀτόμων μιᾶς φυλῆς, τωρινῶν καὶ περασμένων ποὺ τὰ κάνει ἔθνος· ἱστορία εἶναι ἡ συνείδηση τοῦ συνδέσμου αὐτοῦ. Ὁρμὴ δημιουργίας εἶναι ὁ σύνδεσμος τῶν τώρα ζωντανῶν ἀτόμων τοῦ ἔθνους μὲ τὰ ἐρχόμενα· εἶναι ἡ λησμονιὰ τῶν περασμένων· εἶναι ὁ καημὸς τῶν μελλουμένων. Κἀνεὶς ἂς μὴ ἀναθεματίζῃ τὴν συντηρητικότητα· κἀνεὶς ἂς μὴ περιφρονῇ τὴν προοδευτικότητα· γιὰ ἕνα ἔθνος καὶ τὰ δύο στοιχεῖα εἶναι ἀπαραίτητα. Κάθε στιγμὴ τῆς ζωῆς του θὰ κυττάζῃ, λυγίζοντας καὶ πρὸς τὰ πίσω καὶ πρὸς τὰ ἐμπρός· καὶ πρὸς τὰ περασμένα ποὺ εἶναι δικά

  ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΗΞΕΩΣ «-ΑΚΟΣ»       Εἰς τὰ ἰδιάζοντα στοιχεῖα τῶν ἰδιωμάτων τῆς Μάνης ἀνήκει καὶ ἡ κατάληξις «- άκος ». Περὶ τῆς καταλήξεως ταύτης διέλαβε κατ’ ἐπανάληψιν ὁ Χατζιδάκις , δεχθεὶς ζωηρὰς ἐπικρίσεις παρὰ τοῦ Μπούτουρα · ἐκ τῶν νεωτέρων δὲ γλωσσολόγων ὁ Δ . Γεωργακᾶς . Ὁ Χατζιδάκις ἐξέφρασε τὴν ἀντίληψιν ὅτι τὰ εἰς «- άκος » ὀνόματα δὲν δύνανται νὰ συνδέωνται γενετικῶς ἀμέσως πρὸς τὰ ὀνόματα εἰς «- άκιος », δεδομένου ὅτι πολλοὺς αἰῶνας πρότερον εἶχον συσταλῆ ταῦτα εἰς «- άκις ». Διάφορον ἀντίληψιν ἐκφράζων ὁ Μπούτουρας · ἐθεώρησε τὴν κατάληξιν «- άκος » δημιούργημα τῆς ἐξελίξεως «- άκιος , - άκος »· εἰς τὴν κατάληξιν δὲ «- άκος » τῶν πατρωνυμικῶν ὀνομάτων δὲν παρετήρησε σκωπτικήν τινα σημασιολογικὴν ἀπόχρωσιν , ἥ τις παρατηρεῖται εἰς τὴν συνήθη ἐν τῇ κοινῇ κατάληξιν «- άκος ». Ἡ σημειώσασα ἐν Μάνῃ ἰδιάζουσαν ἐπίδοσιν κατάληξις «- άκος » δὲν προδίδει βεβαίως σκωπτικήν τινα σημασιολογικὴν ἀπόχρωσιν · ὡς πρὸς τὴν προέλευσιν ὅμως αὐτῆς τὰ ἐκτεθέντα ὑπὸ τοῦ Μπούτουρα δὲν ἔχου