ΜΙΧΑΗΛ ΣΠΑΝΑΚΟΣ | ΕΥΠΡΟΣΗΓΟΡΟΣ

   Ἡ συγκριτικὴ γλωσσολογία γεννήθηκε ἐπισήμως τὸ 1816 ἀπὸ τὸν “ Franz Bopp ” μὲ τὸ ὄνομα «συγκριτικὴ γραμματικὴ» καὶ ἀναπτύχθηκε στὴν διάρκεια μισοῦ περίπου αἰῶνος ὡς μονοπώλιο τῆς Γερμανικῆς ἐπιστήμης. Ἀνεπισήμως ὅμως ἡ συγκριτικὴ γλωσσολογία ξεκίνησε τὸ 1788, ὅταν ἕνας Βρεττανὸς δικαστὴς διωρισμένος στὴν Βεγγάλη – ὀνόματι “ William Jones ” – δίνει γιὰ τὸ κέφι του διαλέξεις, στὶς ὁποῖες προσπαθεῖ νὰ ἀποδείξῃ τὴν συγγένεια ἀνάμεσα στὰ Σανσκριτικὰ – τὴν παλαιότερη δῆλα δὴ Ἰνδικὴ γλῶσσα – καὶ τὶς ἀρχαῖες καὶ μοντέρνες γλῶσσες τῆς Εὐρώπης: τὰ Ἑλληνικά, τὰ Λατινικά, τὰ Γερμανικά, τὰ Ἀγγλικά, τὰ Γαλλικά· ὑποδεικνύει ἀναλογίες στὴν γραμματική των δομὴ καθὼς καὶ λεξιλογικὲς συγγένειες. Τὸ συμπέρασμα γι’ αὐτοὺς εἶναι ὅτι τὰ Σανσκριτικὰ εἶναι ἡ μητρικὴ γλῶσσα τῶν συγχρόνων ἰδιωμάτων, τὰ ὁποῖα προῆλθαν στὸ σύνολό των ἀπὸ αὐτήν.    Ὅμως αὐτὴ ἡ γλῶσσα δὲν θὰ μποροῦσε νὰ διαδοθῇ στὴν Εὐρώπη παρὰ μόνο ἂν οἱ Ἰνδοὶ – ἕνας ἀρχέγονος λαὸς – δὲν εἶχαν ἔλθει κἄποτε νὰ κατακτήσουν καὶ νὰ ἀποικίσο

   Οἱ πρόγονοί μας, οἱ ὁποῖοι δημιούργησαν ὅλες τὶς ἐπιστῆμες, οἱ ὁποῖοι μίλησαν γιά: τὸ Διάστημα, τὰ Μαθηματικά, τὸ Δίκαιο, τὴν Ἰατρική, τὸ Θέατρο, κ.λπ. · αὐτοί, οἱ ὁποῖοι μίλησαν γιὰ τὸ ὁποιοδήποτε πρᾶγμα πάνω καὶ μέσα καὶ ἔξω ἀπὸ τὴν Γῆ, δὲν δημιούργησαν κἀμμία συγκριτικὴ γλωσσολογία. Τὸ «γιατί» ἦταν ἁπλό: γνώριζαν ὅτι ἡ Ἑλληνικὴ γλῶσσα δὲν ἀποτελοῦσε συγκρίσιμο μέγεθος μὲ τὶς βαρβαρικὲς διαλέκτους ποὺ ὁμιλοῦσαν οἱ τότε γνωστοὶ λαοί. Πῶς νὰ συνέκριναν π.χ. κατὰ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ὁμήρου τὶς ἁπλὲς γλῶσσες τῶν διαφόρων βαρβάρων λαῶν ποὺ χρησιμοποιοῦσαν μόνο λέξεις κοινὲς (σπίτι, τραπέζι, κρεβάτι, ὅπλο, ἔνδυμα, κ.λπ.) μὲ τὴν λέξη π.χ. «δυσαριστοτόκεια» τὴν ὁποία ἀναφωνεῖ ἡ Θέτις, ὅταν ὁ υἱός της Ἀχιλλεὺς τῆς ἀνακοινώνει τὴν ἀπόφασή του νὰ βγῇ στὴν μάχη μὲ τὸν Ἕκτορα.    Ὁμιλῶ γιὰ τὸ γεγονὸς ποὺ ἀναφέρεται στὴν Ἰλιάδα τοῦ Ὁμήρου (Σ´ 54) ὅπου ἡ Θέτις θρηνεῖ γιὰ ὅ,τι θὰ πάθῃ ὁ υἱός της σκοτώνοντας τὸν Ἕκτορα: «διὸ καὶ δυσαριστοτόκειαν αὐτὴν ὀνομάζει». Ἡ λέξη «δυσαριστοτόκεια» ἀπὸ μόνη τη

     Ὁ ἄνθραξ εἶναι τὸ οὐσιωδέστερον καὶ χαρακτηριστικώτερον συστατικὸν τοῦ ζωϊκοῦ καὶ φυτικοῦ σώματος. Οἱονδήποτε πλάσμα ὀργανικόν, θερμαινόμενον ἀποκεκλεισμένου τοῦ ἀέρος μέχρι πυρακτώσεως, ἀποσυντίθεται εἰς τρόπον ὥστε νὰ ἐγκαταλείπηται τὸ στοιχεῖον τοῦ ἄνθρακος ( Carbonium ) , ἐν σχήματι ἀμόρφου καὶ πορώδους ἄνθρακος· εἰσὶ δὲ αἱ ἐκ τοῦ βασιλείου τῶν ζῴων καὶ τῶν φυτῶν προερχόμεναι οὐσίαι πρὸ πάντων τὸ ὑλικὸν πρὸς παρασκευὴν καὶ ἑτέρων ἑνώσεων τοῦ ἄνθρακος. Ὁ δὲ ἀριθμὸς αὐτῶν εἶναι ἐξόχως μέγας, μείζων τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ἑνώσεων ἁπάντων τῶν λοιπῶν στοιχείων συμπεριλαμβανομένων, αὐξάνεται δὲ ὁσημέραι ἀπαύστως διὰ νέων ἀνακαλύψεων. Αἱ οὐσίαι ἐκ τῶν ὁποίων συγκροτεῖται τὸ σῶμα τῶν ζῴων καὶ τῶν φυτῶν, καθὼς καὶ αἱ πλεῖσται τῶν ἑνώσεων, αἵτινες διὰ χημικῶν ἀλλοιώσεων παράγονται ἐξ αὐτῶν, ἔχουσιν ἰδιαζούσας τινὰς ἰδιότητας καὶ διακρίνονται ὑπὸ διαφόρους ἐπόψεις ἀπὸ τῶν σωμάτων τοῦ βασιλείου τῶν ὀρυκτῶν. Ἐδοξάζετο ἄλλοτε, ὅτι προκύπτει τοῦτο ἐκ τῆς ἀλλοίας φύσεως τῆς συνεχούσης τὰ ὄντα τοῦ

    Ἡ πρώτη ἐπὶ διδακτορίᾳ ἐπιστημονικὴ ἐργασία τοῦ Κωνσταντίνου Καραθεοδωρῆ εἶναι ἓν τῶν σπουδαιοτέρων πρωτοτύπων ἐπιστημονικῶν αὐτοῦ ἔργων· συνετέλεσε δὲ τὰ μέγιστα εἰς τὴν περαιτέρω ἐξέλιξιν αὐτοῦ. Ὁ Λογισμὸς τῶν μεταβολῶν εἶναι εἷς τῶν σημαντικωτέρων μαθηματικῶν κλάδων· τὸ δὲ γενικὸν πρόβλημα αὐτοῦ ὑπὸ τὴν ἁπλουστέραν αὐτοῦ μορφὴν εἶναι τοῦτο: ὅταν δοθῇ ἡμῖν ἓν ὡρισμένον ὁλοκλήρωμα, ἔχον ὑπὸ τὸ σύμβολον τῆς ὁλοκληρώσεως συνάρτησιν μιᾶς μεταβλητῆς καὶ παράγωγον αὐτῆς, ζητεῖται νὰ εὑρεθῇ ἡ συνάρτησις· ἡ ὁποία νὰ καθιστῇ τὸ ὁλοκλήρωμα ἐλάχιστον ἢ μέγιστον. Ἐν τῷ γεωμετρικῷ μανδύᾳ τὸ γενικὸν αὐτὸ πρόβλημα δύναται νὰ διατυπωθῇ οὕτω: μεταξὺ δύο διαφόρων δοθέντων σημείων ἐπιπέδου ἄγονται ἄπειροι εἰς πλῆθος καμπύλαι γραμμαὶ (συνεχεῖς καὶ οὕτω καθεξῆς) , ὑποκείμεναι εἰς ὡρισμένους περιορισμοὺς καὶ εἰς ὡρισμένας συνθήκας. Ἐκ τῶν ἀπείρων αὐτῶν γραμμῶν ζητεῖται νὰ εὑρεθῇ ἐκείνη, ἡ ὁποία παρίσταται μεθ’ ὡρισμένης συναρτήσεως τῆς ἀνεξαρτήτου μεταβλητῆς καὶ ἡ συνάρτησις αὐτὴ εἰσαγομένη εἰς τὴν