Περικλῆς Γιαννόπουλος - Ἡ σύγχρονος ζωγραφικὴ

   Ἡ ζωγραφική ἐστιν νεογέννητος· δὲν ἔχει παραδόσεις. Οἱ ζωγράφοι δὲν ἀποτελοῦσιν σχολάς· δὲν δύνανται νὰ διαιρεθῶσιν εἰς ὁμάδας· μεγάλαι φυσιογνωμίαι δὲν ὑπῆρξαν, ἵνα ἐπιβληθῶσιν ἐπὶ τῶν ψυχῶν· περὶ τὴν Γύζειον δὲν προσεκολλήθησαν μονίμως. Οἱ τόποι τῶν προελεύσεων τῶν ζωγράφων εἰσὶν διάφοροι, διάφοροι οἱ τόποι τῶν μεταβάσεων ἐν Εὐρώπῃ πρὸς σπουδάς· ἑπομένως ἕκαστος ἀποτελεῖ ἰδίαν ἀτομικότητα· αἱ ἀλληλεπιδράσεις εἰσὶν μικραί. Ἄλλως τε ὁ Ἕλλην ἐθέλει νὰ ᾖ κατ’ ἐξοχὴν ἀτομιστὴς καὶ ἐγωιστὴς καὶ ἐγωλάτρης. Λύτρας, Βολωνάκης, Γύζης, Ἰακωβίδης, Ράλλης, Ροϊλός, Φωκᾶς, Γυαλλινᾶς, Χατζόπουλος, Προσαλέντης, Λαμπάκης, Σαββίδης, Σιμωνίδης, Οἰκονόμου, Κωστόπουλος, Χατζῆς, Λεμπέσης, Γερανιώτης, Ἀριστεύς, Βικᾶτος, Λασκαρίδου, Φλωρᾶ, Ἀσπριώτου, Σκούφου, Παρθένης, Ὀθωναῖος, Μαθιόπουλος, Δημητρίου, Ἰωαννίδης, Γαλάνης· ἐξ ὅλων αὐτῶν μέχρι σήμερον ὁ Βολωνάκης ἐστὶν ἀνεγνωρισμένος θαλασσογράφος, τέχνης κυρωθείσης ἐν Εὐρώπῃ· τὸ μόνον φανερὸν καὶ ἀναμφισβήτητον. Ὁ Λύτρας ὁ ἐκ φύσεως καλλιτέχνης, ὁ πλέον ποιητικὸς καλλιτέχνης τῶν ἐνταῦθα, μετὰ συνδεομένης ψυχῆς πρὸς τὴν Γύζειον, μεθ’ ὁρμῶν ἐνίοτε πρὸς τὴν ἀνωτέραν τέχνην, μετὰ σχημάτων ἐν παντὶ χρόνῳ εὐγενεστάτων καὶ σεμνοτάτων, μετὰ συλλήψεως καὶ αἰσθητικῆς ποιητικῆς, μετὰ θαυμαστῆς ἁβρότητος ἁρμονιῶν χρώματος. Ὁ Ἰακωβίδης ὁ λαμπρὸς τεχνίτης μόνον μετὰ χαμηλοτάτης δυστυχῶς αἰσθητικῆς καὶ διανοητικῆς μορφώσεως καὶ μετ’ ἐλλείψεως ἐνστίκτου καλαισθησίας. Ὁ Ράλλης καλλιτέχνης ἔμπειρος σχήματος καὶ χρώματος. Ἀληθὴς καλλιτέχνης ὁ κατὰ τὴν κυρίαν σημασίαν τῆς λέξεως ἀριστοτέχνης: Γύζης.