Ἰωάννης Καποδίστριας - Ἀπομνημονεύματα | Ἐπισκόπησις πολιτικῆς σταδιοδρομίας ἀπὸ τοῦ 1798 μέχρι τοῦ 1822

Ἀναμφιβόλως εἰς τὰ ὄμματα τῶν ἀνθρώπων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, ἡ ἰσχὺς τοῦ Βοναπάρτου ἦτο κολοσσιαία· ἀλλὰ διὰ τοὺς Ἕλληνας καὶ ἐν τοῖς ὁρίοις τοῦ ὁρίζοντος αὐτῶν, ἡ ἰσχὺς αὕτη ἦτο πρόσκαιρος, διότι τὸ σκῆπτρον τῆς θαλάσσης παρέμενεν εἰς τὰς χεῖρας τῆς Μεγάλης Βρεττανίας. Ἐξ ἄλλου δέ, ὅσον καὶ ἂν προσεπάθουν τότε οἱ Ἄγγλοι νὰ κερδήσωσιν τὴν ἐμπιστοσύνην τῶν Ἑλλήνων, οἱ τελευταῖοι οὗτοι, ὡς ναυτικοὶ καὶ ἔμποροι, οὐδέποτε ἠδυνήθησαν νὰ εὕρωσιν ἐν τῷ Ἀγγλικῷ ἔθνει προστασίαν τόσον συμπαθῆ καὶ τόσον ὠφέλιμον ὅσον ἡ προστασία ἐκείνη, ἀνεκτίμητα εὐεργετήματα τῆς ὁποίας εἶχεν παράσχῃ εἰς αὐτοὺς ἡ Ρωσσία. Ἡ ἀνατροπὴ λοιπόν, ἡ καταπνίξασα τὴν Ἰόνιον Πολιτείαν εἰς τὰ σπάργανα αὐτῆς, οὐχὶ μόνον δὲν ἀπεθάρρυνεν τοὺς Ἕλληνας, ἀλλὰ καὶ ἔτι πλέον συνεκέντρωσεν τὰς ἐλπίδας αὐτῶν ἐπὶ τῆς Ρωσσίας. Συμμεριζόμενος δὲ τὸ αἴσθημα τοῦτο ὁ πατήρ μου, μετ’ αὐτοῦ δὲ καὶ οἱ μᾶλλον ἰσχύοντες ἐν ταῖς νήσοις καὶ ἐν Ἑλλάδι ἄνδρες, ἐθεώρησαν τὴν γενομένην μοι τῷ 1808 πρόσκλησιν: νὰ ἀπέλθω εἰς Ρωσσίαν ὡς τὸν ἄριστον οἰωνὸν διὰ τὸ μέλλον τῆς ἐγκαταλειφθείσης αὐτῶν πατρίδος. Ἀπ’ ἐμοῦ ἐξηρτᾶτο νὰ ἀκολουθήσω τὸν Ρωσσικὸν στρατόν, καθ’ ὃν χρόνον οὗτος ἐγκατέλειπεν τὰς νήσους, ἀφ’ οὗ οἱ ἀρχηγοὶ αὐτοῦ προέτρεπόν με πρὸς τοῦτο. Προετίμησα ἐν τούτοις νὰ μείνω ἐν τῇ πατρίδι μου, διαβεβαιώσας ὅμως αὐτοὺς ὅτι οὐδέποτε θὰ συγκαταλεγόμην εἰς τὰς τάξεις τῶν θεραπόντων τοῦ Βοναπάρτου καὶ ὅτι μόνον εἰς τὸν ἀληθῆ προστάτην τῶν Ἑλλήνων, τὸν Αὐτοκράτορα Ἀλέξανδρον, θὰ ἀφιέρουν τὴν ζωήν μου ὁλόκληρον, ἂν ἡ ταπεινὴ αὕτη προσφορὰ ἠδύνατο νὰ ᾖ ἀρεστὴ εἰς τὴν Αὐτοκρατορικὴν Αὐτοῦ Μεγαλειότητα.