Ἰωάννης Καποδίστριας - Τῷ Ἀδαμαντίῳ Κοραῇ εἰς Παρισίους | Ἐν Ναυπλίῳ τῇ 4ῃ Ὀκτωβρίου 1829
Πρὸ πολλοῦ χρεωστῶ εἰς ὑμᾶς
καὶ εὐχαριστίας καὶ δικαιολογίας. Δὲν πρέπει ὅμως νὰ κακίζητε διὰ τὴν μέχρι
τοῦδε σιωπήν μου πρὸς τὸ γράμμα ὑμῶν τοῦ Μαρτίου. Κατεγινόμην νὰ λάβω
πληροφορίας περὶ τῶν βιβλίων, ἅ περ ἐστείλατε παρά τε τῶν εὐεργετῶν Ζωσιμάδων
καὶ παρ’ ὑμῶν κατὰ τὰ 1826 καὶ 1827· περιέμενον δὲ καὶ τὰ στελλόμενα πάλιν
βιβλία καὶ παρ’ ὑμῶν καὶ παρὰ τοῦ φιλοπάτριδος κυρίου Μαύρου· ἔφθασαν οὖν ταῦτα
καὶ ἤδη κατετάχθησαν εἰς τὴν ἀρχομένην βιβλιοθήκην, τὴν ὁποίαν σπουδάζομεν νὰ
συστήσωμεν παρὰ τῷ τυπικῷ σχολείῳ τῷ ἐν Αἰγίνῃ διακοσμουμένῳ· ἐθέλουσιν φθάσει
δὲ καὶ τοῦ κυρίου Ῥιζάρη, ἐλπίζω ἐντὸς ὀλίγου· περὶ δὲ τῶν σταλέντων κατὰ τὰ
1826 καὶ 1827, δὲν ὑπῆρξεν τρόπος νὰ εὕρω, οὔ τε τί ἀπεγένοντο, οὔ τε ποῖοι
ἔχουσιν αὐτά· ἀποτέλεσμα καὶ τοῦτο, καθὼς καὶ ἄλλα πολλά, τῆς τότε δεινῆς
ἀταξίας τῶν ἐνταῦθα πραγμάτων.
Ἡ δημοσία ἐκπαίδευσις οὐκ ἔστιν δυνατὸν νὰ κατασκευασθῇ ὅσον ταχέως καὶ αἱ χρεῖαι ἀπαιτοῦσιν αὐτὸ καὶ ἡμεῖς ἐπιθυμοῦμεν αὐτό. Διὰ τὰ σχολεῖα χρειάζονται οἰκήματα· ἐγὼ δὲ φθάσας ἐνταῦθα εὕρηκα μόνον καλύβας ἔνθα ἐσκεπάζοντο πλῆθος οἰκογενειῶν πειναλέων. Ἀπὸ τοῦ Ἰανουαρίου ὅμως τούτου τοῦ ἔτους ὑπάρχει ἐν Αἰγίνῃ ὀρφανοτροφεῖον περιέχον περὶ τὰ 500 παιδία καὶ παρ’ αὐτὸ ἓν τυπικὸν σχολεῖον ἀρχόμενον ἤδη τοῦ ἔργου· συνεστήθησαν δὲ πολλὰ ἀλληλοδιδακτικὰ σχολεῖα καὶ ἤδη περὶ τὰ 6000 πτωχὰ παιδία ἀναγιγνώσκουσιν καὶ γράφουσιν καὶ ἀριθμοῦσιν· ἐθέλω οἰκοδομήσει καὶ ἄλλα τυπικὰ σχολεῖα, ὅταν λάβω τοὺς τρόπους, καὶ νῦν καταγίνομαι εἰς τὴν συλλογὴν τῶν περὶ τοῦτο ἀναγκαίων χρημάτων· ταῦτα διαριθμῶ εἰς ὑμᾶς πρὸς ἀπόδειξιν ὅτι γίγνεται μέν τι καλόν, οὐχὶ ὅμως ὅσον ἐθέλω καὶ ἐθέλετε. Πεποίθετε δὲ ὅτι ὅσα βιβλία καὶ νὰ στείλητε ἡμῖν εἰς τὸ ἑξῆς, δὲν ἐθέλουσιν πάθει τὰ τῶν σταλέντων κατὰ τὰ 1826 καὶ 1827· ὅθεν στείλατε ἡμῖν ὅσα δύνασθε, καὶ ἅμα δεχθῆτε νὰ προσφέρω ὑμῖν 2000 φράγκα, οὐχὶ ἀντὶ τῶν προσταλέντων βιβλίων, ἀλλ’ ὡς πολλοστημόριον ἀπόδομα τῶν εἰς ὑμᾶς ὀφλημάτων τοῦ γένους.
Ἡ Ἑλληνικὴ ἐφημερὶς ἐθέλει ἀπαριθμήσει τὰ ὀνόματα τῶν δωρητῶν κατὰ τὸ περιεχόμενον τοῦ γράμματος ὑμῶν πρὸς ἐμψύχωσιν τῆς εὐεργετικῆς αὐτῶν διαθέσεως. Καὶ ἐγὼ ἀναγκαιότατον κρίνω νὰ συλλέξωμεν καὶ ἐπαναγάγωμεν ἐν Ἑλλάδι τοὺς νέους Ἕλληνας, ὅσοι ἐπὶ προφάσει μαθήσεως διαφθείρονται ἐν Εὐρώπῃ· ἀλλὰ χρειάζεται πρότερον νὰ ἔχωμεν οἰκήματα νὰ βάλωμεν αὐτούς, τὰ ὁποῖα εἰσέτι στερούμεθα, καθὼς εἶπον ὑμῖν. Περὶ δὲ τοῦ κληροδοτήματος τοῦ κυρίου Μακρῆ, ἀποφασίσατε τὸ συμφέρον μετὰ τοῦ κυρίου Φωτήλου, καὶ ἂν δύνησθε, στείλατε ἡμῖν τὰ χρήματα· ὅσα ὁ χρηστὸς ἀνὴρ ἀνέθεσεν εἰς αὐτὰ τῆς παιδείας, διότι ἐθέλομεν μεταχειρισθῆ ταῦτα καλῶς.
Ἡ δημοσία ἐκπαίδευσις οὐκ ἔστιν δυνατὸν νὰ κατασκευασθῇ ὅσον ταχέως καὶ αἱ χρεῖαι ἀπαιτοῦσιν αὐτὸ καὶ ἡμεῖς ἐπιθυμοῦμεν αὐτό. Διὰ τὰ σχολεῖα χρειάζονται οἰκήματα· ἐγὼ δὲ φθάσας ἐνταῦθα εὕρηκα μόνον καλύβας ἔνθα ἐσκεπάζοντο πλῆθος οἰκογενειῶν πειναλέων. Ἀπὸ τοῦ Ἰανουαρίου ὅμως τούτου τοῦ ἔτους ὑπάρχει ἐν Αἰγίνῃ ὀρφανοτροφεῖον περιέχον περὶ τὰ 500 παιδία καὶ παρ’ αὐτὸ ἓν τυπικὸν σχολεῖον ἀρχόμενον ἤδη τοῦ ἔργου· συνεστήθησαν δὲ πολλὰ ἀλληλοδιδακτικὰ σχολεῖα καὶ ἤδη περὶ τὰ 6000 πτωχὰ παιδία ἀναγιγνώσκουσιν καὶ γράφουσιν καὶ ἀριθμοῦσιν· ἐθέλω οἰκοδομήσει καὶ ἄλλα τυπικὰ σχολεῖα, ὅταν λάβω τοὺς τρόπους, καὶ νῦν καταγίνομαι εἰς τὴν συλλογὴν τῶν περὶ τοῦτο ἀναγκαίων χρημάτων· ταῦτα διαριθμῶ εἰς ὑμᾶς πρὸς ἀπόδειξιν ὅτι γίγνεται μέν τι καλόν, οὐχὶ ὅμως ὅσον ἐθέλω καὶ ἐθέλετε. Πεποίθετε δὲ ὅτι ὅσα βιβλία καὶ νὰ στείλητε ἡμῖν εἰς τὸ ἑξῆς, δὲν ἐθέλουσιν πάθει τὰ τῶν σταλέντων κατὰ τὰ 1826 καὶ 1827· ὅθεν στείλατε ἡμῖν ὅσα δύνασθε, καὶ ἅμα δεχθῆτε νὰ προσφέρω ὑμῖν 2000 φράγκα, οὐχὶ ἀντὶ τῶν προσταλέντων βιβλίων, ἀλλ’ ὡς πολλοστημόριον ἀπόδομα τῶν εἰς ὑμᾶς ὀφλημάτων τοῦ γένους.
Ἡ Ἑλληνικὴ ἐφημερὶς ἐθέλει ἀπαριθμήσει τὰ ὀνόματα τῶν δωρητῶν κατὰ τὸ περιεχόμενον τοῦ γράμματος ὑμῶν πρὸς ἐμψύχωσιν τῆς εὐεργετικῆς αὐτῶν διαθέσεως. Καὶ ἐγὼ ἀναγκαιότατον κρίνω νὰ συλλέξωμεν καὶ ἐπαναγάγωμεν ἐν Ἑλλάδι τοὺς νέους Ἕλληνας, ὅσοι ἐπὶ προφάσει μαθήσεως διαφθείρονται ἐν Εὐρώπῃ· ἀλλὰ χρειάζεται πρότερον νὰ ἔχωμεν οἰκήματα νὰ βάλωμεν αὐτούς, τὰ ὁποῖα εἰσέτι στερούμεθα, καθὼς εἶπον ὑμῖν. Περὶ δὲ τοῦ κληροδοτήματος τοῦ κυρίου Μακρῆ, ἀποφασίσατε τὸ συμφέρον μετὰ τοῦ κυρίου Φωτήλου, καὶ ἂν δύνησθε, στείλατε ἡμῖν τὰ χρήματα· ὅσα ὁ χρηστὸς ἀνὴρ ἀνέθεσεν εἰς αὐτὰ τῆς παιδείας, διότι ἐθέλομεν μεταχειρισθῆ ταῦτα καλῶς.
