Ἰωάννης Καποδίστριας - Ἀπομνημονεύματα | Ἐπισκόπησις πολιτικῆς σταδιοδρομίας ἀπὸ τοῦ 1798 μέχρι τοῦ 1822

Καθ’ ἣν στιγμὴν τὰ Γαλλικὰ στρατεύματα ἀντικατέστησαν τὰ Ρωσσικά, ἐγὼ εὑρισκόμην ἐν Ἁγίᾳ Μαύρᾳ, ἐπὶ κεφαλῆς ἁπάσης τῆς Ἰουνίου ἐθνοφυλακῆς καὶ τῶν ἐν Ρωσσικῇ ὑπηρεσίᾳ Σουλιωτῶν καὶ Ρουμελιωτῶν. Ἠσχολούμην δὲ περὶ τὰ μέτρα, ἅ τινα ἐπρόκειτο νὰ ληφθῶσιν πρὸς ἀπόσπασιν τῶν ὀχυρῶν τῆς παραλίας θέσεων ἀπὸ τῶν χειρῶν τοῦ Ἀλῆ Πασσᾶ καὶ τῶν Γάλλων, τῶν τότε συμμάχων αὐτοῦ. Αἱ σχέσεις μου λοιπὸν πρὸς τοὺς Ἕλληνας τῆς Ἠπείρου καὶ τῆς Πελοποννήσου καὶ τοῦ Αἰγαίου χρονολογοῦνται ἀφ’ ἧς ἐποχῆς, ὑπηρετῶν τῇ πατρίδι μου, ὑπηρέτουν συγχρόνως καὶ τῇ Ρωσσίᾳ ἐπὶ τῷ μεγάλῳ σκοπῷ: νὰ προφυλάξω τὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τοὺς πειρασμοὺς τῆς Γαλλικῆς πολιτικῆς. Χάρις εἰς τὰ ἰσχυρὰ μέσα, ἅ τινα ἡ γενναιόδωρος πολιτικὴ τοῦ Αὐτοκράτορος Ἀλεξάνδρου ἤθετεν εἰς τὴν διάθεσιν τῆς Ἰονίου κυβερνήσεως, μοὶ ἦτο εὔκολον νὰ ἐκπληρώσω τὸ καθῆκον τοῦτο, διεγείρων ἐν τῇ γενναίᾳ καὶ ἐξόχως Χριστιανικῇ ψυχῇ τῶν ἀρχηγῶν τῆς Ἑλλάδος τὰ ἔμφυτα εἰς αὐτοὺς αἰσθήματα καὶ πείθων αὐτοὺς περὶ τοῦ ὅτι μόνη ἡ Ρωσσία εἶχεν τὴν δύναμιν καὶ τὴν θέλησιν νὰ βελτιώσῃ βαθμηδὸν τὴν τύχην των. Τὸ παράδειγμα τῆς Ἑπτανήσου πολιτείας μεγαλοφώνως ὡμίλει εἰς τὴν καρδίαν των καὶ εἰς τὴν φαντασίαν των, ἐὰν δὲ ἡ ἐν Τίλσιτ εἰρήνη ἠδυνήθη πρὸς στιγμὴν νὰ κλονίσῃ τὴν ἐπὶ τὴν προστασίαν τῆς Ρωσσίας πεποίθησιν αὐτῶν, ἄλλαι ὅμως περιστάσεις ἐπελθοῦσαι ἀνεζωπύρωσαν τὴν πεποίθησιν ταύτην καὶ κατέστησαν αὐτὴν ἐνδομυχωτέραν καὶ βαθυτέραν.