Κωνσταντῖνος Παπαρρηγόπουλος - Περὶ τῆς ἐποικήσεως Σλαυϊκῶν τινων φύλων ἐν Πελοποννήσῳ

Ἀπὸ τῆς ἁλώσεως Κορίνθου ὑπὸ τῶν Ῥωμαίων μέχρι τοῦ 1821 ἔτους, ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδος, ἂν καὶ πολυώδυνος καὶ ἀφανής, εἶναι οὐχ ἧττον ἀξία πολλῆς μελέτης. Ἐντὸς τῆς μακρᾶς ταύτης περιόδου, τὸ ἔθνος ἀποβαλὸν κατ’ ὀλίγον τὸν ἀρχαῖον αὐτοῦ δημόσιον καὶ ἰδιωτικὸν βίον, προσέλαβεν νέαν θρησκείαν, ἐτροποποίησεν τὴν γλῶσσάν του καὶ ἀνεκαίνισεν ὅλα ἐν γένει τὰ θεμέλια τῆς ὑπάρξεώς του. Ἐν ᾧ δὲ ἔπαθεν πολλὰ ἀπὸ ἀλλεπαλλήλους κατακτήσεις καὶ ἐπιδρομάς, ἐπορίσθη, κατὰ νόμον ἀνώτερον καὶ ἀνεξερεύνητον τῆς Θείας Προνοίας, καὶ ἀπὸ αὐτὰ τὰ δυστυχήματά του νέα στοιχεῖα ὑλικῆς καὶ ἠθικῆς ἰσχύος καὶ ἠδυνήθη νὰ ἀνατείλῃ αὖθις ἐπὶ τῆς σκηνῆς τοῦ κόσμου ζητοῦν τὴν ἀνεξαρτησίαν καὶ τὴν ἑνότητά του. Τὸ θέαμα πρέπει βεβαίως νὰ ἑλκύσῃ τὴν προσοχὴν ἡμῶν. Ἀλλὰ παρακινοῦσιν ἡμᾶς εἰς τὴν σπουδήν του καὶ ἄλλα αἴτια· ἐσχάτως διεδόθησαν περὶ τῆς ἐποχῆς ταύτης τῆς ἱστορίας ἡμῶν μεγάλαι ἀπάται. Νεώτεροί τινες ἰσχυρίσθησαν, ὡς γνωστόν, ὅτι ἐν μέσῳ τῶν μεγάλων τρικυμιῶν τοῦ Μεσαίωνος ἡ ἀρχαία Ἑλληνικὴ φυλὴ ἐναυάγησεν αὔτανδρος καὶ ὅτι τὸ ἔθνος τὸ σήμερον φέρον τὸ περικλεὲς τοῦτο ὄνομα εἶναι γένος νόθον, ὄχλος βαρβάρων συρρευσάντων ἐνταῦθα ἀπὸ Βορρᾶ καὶ Δύσεως καὶ Μεσημβρίας καὶ Ἀνατολῆς. Ὁ λαὸς ὁ δεκαετίαν ἀθλήσας ὡς Ἑλλήνων ἀπόγονος καὶ ἀναγνωρισθεὶς ὡς τοιοῦτος ἀπὸ τὸν κόσμον ὁλόκληρον δύναται νὰ ἀπαντήσῃ εἰς τοὺς παραδοξολόγους ἐκείνους ὅτι ἡ Ἑλληνικὴ ἐθνικότης ὁμοιάζει τὸν ἥλιον, τυφλὸς ὅς τις δὲν βλέπει αὐτήν. Ἡ δ’ ἐπιστήμη ἔχει ἄλλα καθήκοντα νὰ ἐκπληρώσῃ. Αὕτη ἀντιτάσσει εἰς τὴν ἐπιπόλαιον τῆς ἱστορίας σπουδήν, τὴν ἐπιμελῆ αὐτῆς μελέτην, εἰς τὴν παρεξήγησιν τῶν κειμένων, τὴν ὀρθὴν αὐτῶν ἑρμηνείαν, εἰς τὴν κακὴν πίστιν καὶ τὴν ἀπάτην, τ’ ἀκαταμάχητα γεγονότα. Ἵνα συντελέσω μικρὸν εἰς τὸν πολλαχῶς ἀξιόλογον τοῦτον ἀγῶνα, ἐκδίδω ἤδη τὸ προκείμενον περὶ τῆς ἐποικήσεως Σλαυϊκῶν τινων φύλων ἐν Πελοποννήσῳ πόνημα. Ἱστορικὰ καὶ γεωγραφικὰ μνημεῖα καθιστῶσιν ἀναμφισβήτητον ὅτι ἦλθόν ποτε Σλαῦοι ἐν Πελοποννήσῳ. Ἀναμφίλεκτοι ὅμως μαρτυρίαι βεβαιοῦσιν ἐπ’ ἴσης ὅτι δὲν ἦλθον ὡς κατακτηταί, οὔ τε κατέστρεψαν τὴν χώραν, οὔ τε ἐξωλόθρευσαν τοὺς ἀρχαίους αὐτῆς κατοίκους, ὥς τινες ἰσχυρίσθησαν. Ἐπῴκησαν εἰρηνικῶς καὶ ἐζήτησαν μὲν πολλάκις νὰ ἀποστατήσωσιν, ἀλλὰ ἐδαμάσθησαν ἐπὶ τέλους ὑπὸ τῆς Ἑλληνικῆς φυλῆς καὶ δεχθέντες τὴν θρησκείαν καὶ τὴν γλῶσσάν της ἐσυγχωνεύθησαν ἐντὸς αὐτῆς, καθὼς τὰ ὕδατα τοῦ ποταμοῦ τὰ σῴζοντα μὲν περὶ τὰς ἐκβολὰς τὸ χρῶμα αὐτῶν καὶ τὴν ποιότητα, ἀλλ’ ἀφανιζόμενα μικρὸν ἔπειτα ἐντὸς τοῦ ἀχανοῦς ὑγροῦ τῆς θαλάσσης.