Πυθαγόρας ὁ Σάμιος - Ἀκούσματα καὶ σύμβολα

 

• «Κυάμων ἀπέχου».

   Ἄπεχε ἀπὸ τὰ κουκιά.

   Τὸ σύμβολο ἀποτρέπει ἀπὸ τὰ πολιτικὰ ἀξιώματα, καθότι οἱ ἐκλογὲς πραγματοποιοῦνταν διὰ λευκῶν καὶ μελανῶν κυάμων· συμβουλεύει λοιπὸν οἱ φιλόσοφοι νὰ ἀπέχουν ἀπὸ τὰ πολιτικὰ ἀξιώματα, ὅπως ἀναφέρει καὶ ὁ Σωκράτης γιὰ τὸν ἴδιο στὴν ἀπολογία του, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο εἶχε πράξει καὶ ὁ Πυθαγόρας ὅταν τοῦ προσεφέρθη πολιτικὴ ἡγεσία στὸν Κρότωνα.

   Ὁ Πυθαγόρας, γράφει ὁ Ἰάμβλιχος, συμβούλευε τὴν ἀποχὴ ἀπὸ τὰ κουκιὰ γιὰ πολλὲς ἱερὲς καὶ φυσικὲς καὶ ψυχολογικὲς αἰτίες. Οἱ κύαμοι παρουσιάζουν πολλὰ μειονεκτήματα στὸ θέμα τῆς ὑγείας· ὁ Πλίνιος καὶ ὁ Κικέρων ἀναφέρουν ὅτι παρακωλύουν τὴν πέψη καὶ προκαλοῦν ἀϋπνία καὶ ἐφιάλτες.

   Ὁ κύαμος διὰ τῆς μορφῆς του ὑπενθυμίζει κατά τινα τρόπον τὰ γυναικεῖα αἰδοῖα· ἡ ὀρθὴ ἐπαφὴ μετ’ αὐτῶν ἀποτελεῖ κλεῖδα γιὰ τὸν φιλόσοφο, ὁ ὁποῖος πρέπει νὰ εἶναι σὲ θέση νὰ κυριαρχῇ κατὰ βούλησιν ἐπὶ τῶν αἰσθήσεων καὶ ἡδονῶν.

• «Ἐμψύχων ἀπέχου».

   Ἄπεχε ἀπὸ τὰ ἔμψυχα.

   Στὰ μόνα ζῷα, στὰ ὁποῖα δὲν εἰσέρχεται ψυχὴ ἀνθρώπου, εἶναι ἐκεῖνα ποὺ εἶναι θεμιτὸ νὰ θυσιάζωνται· γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ μόνο τὰ θυσιαζόμενα πρέπει κἄποιος νὰ τρώγῃ, ὅσα ἐπιτρέπεται νὰ φαγωθοῦν καὶ κἀνένα ἄλλο ζῷο.

   Μὴ τρώγῃς ὅσα δὲν εἶναι θεμιτό, τὰ ὁποῖα δηλώνουν: γένεση, αὔξηση, ἀρχή, τελευτή, οὔ τε αὐτὰ ἀπὸ τὰ ὁποῖα γίνεται ἡ πρώτη ὑπόθεση τῶν πάντων· νὰ ἀπέχῃς δὲ ἀπὸ τὰ προσφερόμενα: νεφροῦ, ὄρχεων, αἰδοίων, μυελοῦ, ποδῶν καὶ κεφαλῆς.

   Ἄπεχε καὶ ἀπὸ τὰ ἄλλα, ὅπως ἀπό: τὴν μήτρα, τὴν τριγλίδα, τὴν ἀκαλήφη καὶ σχεδὸν ὅλων τῶν ἄλλων θαλασσίων.

Ἰωάννης Σταματάκος - Λεξικὸν τῆς νέας Ἑλληνικῆς γλώσσης

   Τρίγλη = γένος ἰχθύων ἀκανθοπτερυγίων τῆς οἰκογενείας τῶν τριγλιδῶν· μπαρμποῦνι.

   Ἀκαλήφη = θαλάσσιον ζῷον τῆς τάξεως τῶν κνιδοζῴων ἐκ τῶν κοιλεντέρων (ἢ κοιλεντερωτῶν), ὁμοιάζον πρὸς τὰς μεδούσας καὶ δὴ τὰς κρασπεδωτὰς μεθ’ ὧν ἐπὶ μακρὸν κατετάσσοντο· ζῷα πελάγια, ἐνίοτε ἔγχρωμα (κυανοῦ, πρασίνου, κ.λπ. χρωμάτων), πάντοτε ὅμως διαφανῆ καὶ ἐφωδιασμένα μὲ ὄργανα κνίζοντα (ἤτοι ἐρεθιστικὰ τοῦ τρυφεροῦ ἰδίᾳ δέρματος)· τὰ εὐμεγέθη εἴδη των (καὶ εἶναι μερικὰ διαμέτρου 2,50μ. καὶ ἔχουν πλοκάμους μήκους μέχρι 36μ.) δύνανται νὰ καταβροχθίσουν ἰχθῦς καὶ μαλακόστρακα ἀρκετὰ ὀγκώδη· διακρίνονται: εἰς αὐρηλίας, πελαγίας (μὲ ἡμισφαιρικὸν σκιάδιον καὶ μακροτάτους πλοκάμους), εἰς ῥιζοστόμους (συνήθεις εἰς τὰς Ἑλληνικὰς θαλάσσας), λουκερναρίας κ.λπ.

• «Χελιδόνα οἰκίᾳ μὴ δέχου».

   Μὴ δέχεσαι χελιδόνι στὴν οἰκία σου.

                                                

   Μὴ ἐπιτρέπῃς νὰ παρευρίσκεται στὴν οἰκία σου ἄνθρωπος νωχελικὸς ποὺ νὰ μὴ εἶναι συνεχῶς φιλόπονος οὔ τε ἐπίμονα αἱρετικὸς καὶ γνωστὸς γιὰ τὶς ἀπόψεις του, ὅταν ἐκφράζῃς τὰ δόγματά σου· διότι αὐτὰ προϋποθέτουν συνεχῆ καὶ ἐντονωτάτη προσοχὴ καὶ ὑπομονή, ἐξ αἰτίας τῆς ἐναλλαγῆς καὶ τῆς πολυπλοκότητας τῶν ποικίλων μαθημάτων.

   Τὸ σύμβολο αὐτὸ ἔχει χρησιμοποιήσει τὸ χελιδόνι ὡς εἰκόνα τῆς νωχέλειας καὶ τῆς διακεκομμένης χρονικῆς παρουσίας καθὼς αὐτὸ γιὰ ἕνα μέρος τοῦ χρόνου εὑρίσκεται κοντά μας σὰν νὰ φιλοξενῆται γιὰ μικρὸ χρονικὸ διάστημα, ἐνῷ τὸν περισσότερο καιρὸ ἀπομακρύνεται καὶ εἶναι ἀφανὲς γιὰ ἐμᾶς. Τὸ χελιδόνι, ὅπως ἀναφέρει ὁ Ἰάμβλιχος, χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὴν διακεκομμένη του παρουσία πλησίον μας.

   Τὸ σύμβολο κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο μᾶς διδάσκει νὰ μὴ ἐμπιστευόμαστε στὸ πνευματικό μας ἔργο τὴν διακεκομμένη παρουσία ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι ἀποδεικνύουν ὅτι δὲν ἔχουν ἐπιτύχει τὸν ἀπαιτούμενο συντονισμὸ πρὸς τὶς οἰκεῖες ἰδέες. Ἰδιαιτέρως τὸ Πυθαγόρειο μυστηριακὸ σύστημα ἀπαιτεῖ γιὰ τὴν ἀπόδοση καρπῶν τὸν ἀπόλυτο συντονισμὸ τῶν μελῶν.

• «Ἐπὶ χοίνικι μὴ καθέζου».

   Μὴ κάθεσαι πάνω σὲ χοίνικα.

   Τὸ ἄκουσμα ἀποτρέπει ἀπὸ τὴν ἀργία καὶ τὴν ὀκνηρία. Ὁ ἄνθρωπος ἐπιβάλλεται νὰ ἐκδηλώνῃ ψυχικὲς δυνάμεις καὶ νὰ βελτιώνῃ κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο τὶς αἰσθήσεις του. Ἡ βελτίωση τῶν αἰσθήσεων ἐπιτυγχάνεται διὰ τῆς καθ’ ἡμέραν καλλιεργείας των μὲ τὴν συμμετοχὴ στὴν ζωὴ καὶ τὴν ἀπόκτηση ἐμπειριῶν.

   Ἡ ἀναβάθμιση τῶν φυσικῶν αἰσθήσεων θὰ ὠθήσῃ τὸν ἄνθρωπο πρὸς τὴν πρόοδο καὶ τὴν κατανόηση λεπτοφυεστέρων ἰδεῶν. Συνεπῶς, ἡ ἀργία καὶ ἡ ὀκνηρία ἐπιφέρουν καθυστέρηση στὴν ὁμαλὴ πρόοδο τῆς ψυχῆς, καθ’ ὅσον οἱ αἰσθήσεις ἀποτελοῦν τὰ ὄργανα διὰ τῶν ὁποίων ἐξελίσσεται ἡ ψυχή.

Ἰωάννης Σταματάκος - Λεξικὸν τῆς νέας Ἑλληνικῆς γλώσσης

   Χοῖνιξ = μέτρον χωρητικότητος σιτηρῶν καὶ ξηρῶν καρπῶν, ἰσοδυναμοῦν πρὸς τέσσαρας (καὶ βραδύτερον πρὸς ἓξ) κοτύλας.

• «Ἀποδημῶν τῆς οἰκίας μὴ ἐπιστρέφου· Ἐρινύες γὰρ μετέρχονται».

   Μὴ ἐπιστρέφῃς, ὅταν φεύγῃς ἀπὸ τὴν οἰκία σου· διότι οἱ Ἐρινύες σὲ καταδιώκουν.

   Ἂν ἀρχίσῃς νὰ φιλοσοφῇς, δὲν πρέπει νὰ ἐπιστρέψῃς στὰ σωματικὰ πράγματα ποὺ εἶχες συνηθίσει· διότι ἐξ αἰτίας αὐτοῦ θὰ χρειασθῇς μεγάλη μετάνοια καθὼς ἡ ὁμίχλη τῶν σωματικῶν πραγμάτων θὰ παρεμποδίζῃ τὴν σύλληψη τῶν ὑγιῶν. Ἡ μετάνοια αὐτὴ ὠνομάσθη: Ἐρινύς.

   Ἡ δέσμευση στὶς γήινες ἀπολαύσεις καὶ τὰ γήινα ὑλικὰ ἐφελκύει τὴν ψυχὴ πρὸς τὸ γήινο περιβάλλον μὲ τὴν τάση τῆς ἐπὶ τῆς γῆς ἐπανενσαρκώσεως. Τὸ μέλημα τοῦ μύστου εἶναι ἡ διαρκὴς ἐκλέπτυνση τοῦ αἰθερικοῦ περιβλήματος τῆς ψυχῆς του διὰ τῆς μεταδόσεως κραδασμοῦ ἀνωτέρου αἰθερικοῦ, ἤτοι πνευματικοῦ περιβάλλοντος. Ὅταν ἐκλεπτυνθῇ ἱκανῶς τὸ αἰθερικὸ περίβλημα καὶ βελτιώσει τὴν ποιότητα τοῦ αἰθερικοῦ του, τὸ ἀνθρώπινο σαρκίο δὲν θὰ δύναται νὰ στεγάσῃ τὶς ἰδιότητες τοῦ ὑλικοῦ ψυχικοῦ ἀτόμου καὶ θὰ ὁδεύσῃ αὐτὸ πρὸς ἀνώτερο τοῦ γηίνου περιβάλλοντος.

• «Ἀλεκτρυόνα τρέφε μέν, μὴ θῦε δέ· μήνῃ γὰρ καὶ ἡλίῳ καθιέρωται».

   Ἀλέκτορα τρέφε, ἀλλὰ ποτὲ μὴ θυσιάζῃς· διότι εἶναι ἀφιερωμένος στὴν Σελήνη καὶ τὸν Ἥλιο.

   Μὴ ἀγγίζῃς λευκὸ ἀλέκτορα, διότι εἶναι ἱερὸ ζῷο τοῦ Μηνὸς καὶ ἱκέτης· σημαίνει μάλιστα τὶς ὧρες καὶ τὸ μὲν λευκὸ εἶναι σύμβολο τῆς ἀγαθοῦ φύσεως, τὸ δὲ μαῦρο τοῦ κακοῦ.

• «Δᾳδίῳ θᾶκον μὴ ἀπόμασσε».

   Μὴ καθαρίζῃς κάθισμα μὲ δᾷδα.

  

   Μὴ νοθεύῃς τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς σοφίας μὲ αὐτὰ τῆς ζῳώδους φύσεως.

Ἰωάννης Σταματάκος - Λεξικὸν τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς γλώσσης

   Θᾶκος = ἔδρα, θέσις, κάθισμα· ἐκτεταμένος Ἐπικὸς τύπος: «θόωκος»· Ἰωνικὸς τύπος: «θῶκος».

• «Μολόχην ἐπιφύτευε μέν, μὴ ἔσθιε δέ».

   Νὰ φυτεύῃς μολόχη, ἀλλὰ νὰ μὴ τὴν τρώγῃς.

Ἰωάννης Σταματάκος - Λεξικὸν τῆς νέας Ἑλληνικῆς γλώσσης

   Μολόχη = τὸ ποῶδες φυτὸν μαλάχη ἡ ἀγρία· τὸ ποῶδες καὶ ἐτήσιον φυτὸν μαλάχη ἡ στρογγυλόφυλλος.

• «Τὰ πεσόντα μὴ ἀναιρεῖσθαι».

   Μὴ ἀνασηκώνῃς αὐτὰ ποὺ ἔχουν πέσει.

   Μὴ τρώγῃς τὰ κομμάτια ποὺ πέφτουν ἀπὸ τὸ τραπέζι ἐπὶ τῷ λόγῳ ὅτι συνδέονται μὲ κἄποιον θανόντα.

• «Καρδίαν μὴ τρῶγε».

   Μὴ τρώγῃς καρδιά.

   Μὴ διασπᾷς τὴν ἕνωση καὶ τὴν σύμπνοια τοῦ σύμπαντος καὶ ἀκόμη περισσότερο νὰ μὴ γνωρίζῃς τὸν φθόνο, ἀλλὰ νὰ εἶσαι φιλάνθρωπος καὶ κοινωνικός.

• «Ἐν ὁδῷ μὴ σχίζε».

   Μὴ σχίζῃς, ὅταν εὑρίσκεσαι ἐν ὁδῷ.

   Νὰ ἀποφεύγῃς τὴν ἐπιβολὴ καὶ ἀποδοχὴ τῶν σωματικῶν καὶ πολυσχιδῶν πραγμάτων καὶ νὰ ἐξοικειώνεσαι μὲ τὴν οὐσία τῶν ἀσωμάτων. Ἡ ἀλήθεια εἶναι μία, ἐνῷ τὸ ψεῦδος πολυσχιδές.

• «Παρὰ λύχνον μὴ ἐσοπτρίζου».

   Μὴ καθρεπτίζεσαι κοντὰ σὲ λύχνο.

   Νὰ φιλοσοφῇς χωρὶς νὰ προστρέχῃς στὶς κατ’ αἴσθησιν παραστάσεις. Ἡ λάμψη ποὺ παρέχει ὁ λύχνος εἶναι ἀσταθής.

• «Παρὰ θυσίᾳ μὴ ὀνυχίζου».

   Κατὰ τὴν διάρκεια θυσίας μὴ κόβῃς τὰ νύχια σου.

• «Μὴ τρῶγε διὰ τῆς εὐωνύμου».

   Μὴ τρώγῃς διὰ τῆς ἀριστερᾶς χειρός.

   Ὁ Ἰάμβλιχος ἀναφέρει ὅτι, αὐτοὶ ποὺ ἔδωσαν τὰ ὀνόματα στὰ πράγματα, ὀνόμασαν τὸ δεξὶ χέρι ἐντιμότερο ἐπὶ τῷ λόγῳ ὅτι δέχεται καὶ εἶναι δεκτικὸ μεταδόσεως. Τὸ δεξὶ διαδηλώνει ἐπὶ πλέον τὴν ἀδιαίρετη φύση, ἐνῷ τὸ ἀριστερὸ τὴν διαιρετή. Τὸ ἄκουσμα λοιπὸν προτρέπει στὴν ἐνίσχυση τοῦ ὑλικοῦ ψυχικοῦ ἀτόμου διὰ τῆς ἀδιαιρέτου φύσεως τῶν θείων ὀντοτήτων.

• «Μὴ ἐσθίειν ἐπὶ δίφρου».

   Μὴ τρώγῃς ἐπὶ ἅρματος.

• «Τὰς λεωφόρους μὴ βαδίζειν».

   Μὴ βαδίζῃς τὶς λεωφόρους.

   Ἡ λεωφόρος ἀποτελεῖ τὸ σύμβολο τῆς εὔκολης διαβάσεως τῶν πνευματικῶν ἀναζητήσεων· τὴν πεπατημένη ὁδό.

• «Στέφανον μὴ τίλλειν».

   Μὴ ἀποσυνθέτῃς στέφανον.

   Ὁ Πορφύριος γράφει ὅτι τὸ ἄκουσμα ἀναφέρεται στοὺς νόμους τῆς πατρίδος. Ἀπαιτεῖται σεβασμὸς στὴν νομοθεσία τῆς πατρίδος καὶ ἀποφυγὴ καταστρατηγήσεως τῶν νόμων, διότι οἱ νόμοι λέγει ὁ Πορφύριος εἶναι τὸ στεφάνι τῶν κρατῶν.

• «Ἄρτον μὴ καταγνύειν».

Μὴ κατακομματιάζῃς τὸν ἄρτο.

   Τὸ σχῆμα τῶν ἄρτων στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα ἦταν τετράγωνο. Κάθε ἄρτος ἦταν χωρισμένος σὲ τέσσερα τεμάχια. Τὸ σχῆμα τοῦ τετραγώνου εἶναι ἱερώτατο γιὰ τὴν μυστηριακὴ Ἑλληνικὴ παράδοση, καθότι διαδηλώνει ἐκτὸς τῶν ἄλλων καὶ τὴν τετρακτὺ τῶν Πυθαγορείων, ἤτοι τὰ τέσσερα τμήματα τῆς δομῆς τῆς ψυχῆς.

   Τὸ ἄκουσμα προτρέπει πρὸς τὴν φιλανθρωπία καὶ τὴν ἀγαθοεργία. Ἡ παροχὴ βοηθείας πρὸς δεομένους τῆς συνδρομῆς μας πρέπει νὰ συντελῆται χωρὶς ὑπολογισμὸ καὶ μικροψυχία. Ἐπιβάλλεται νὰ παράσχουμε πρὸς αὐτοὺς ἀφειδῶς τὴν ἀρωγή μας, μὴ ὑπολογίζοντας κόπους καὶ δαπάνες.

• «Μὴ τὸ πῦρ τῇ μαχαίρᾳ σκαλεύειν».

   Μὴ σκαλίζῃς τὴν φωτιὰ μὲ τὸ μαχαῖρι.

   Μὴ προκαλῇς τὸν ἐκτὸς ἑαυτοῦ καὶ ὀργιζόμενο μὲ λόγους ὀξεῖς.

• «Μηδὲ φοίνικα φυτεύειν».

   Μὴ φυτεύῃς φοίνικα.

   Μὴ φυτεύῃς δένδρο μὴ ἐναρμονισμένο στὶς τοπικὲς συνθῆκες.

• «Μὴ πλεονεκτεῖν».

   Μὴ εἶσαι πλεονέκτης.

• «Θεῶν εἰκόνας ἐν δακτυλίοις μὴ φορεῖν».

   Μὴ φορᾷς θεῶν εἰκόνες σὲ δακτυλίδια.        

   Τὴν δόξα περὶ θεῶν καὶ τὸν λόγο δὲν πρέπει νὰ τὰ ἀντιμετωπίζῃς προχείρως καὶ νὰ τὰ καθιστᾷς φανερά, οὔ τε νὰ τὰ προσφέρῃς σὲ πολλούς.

• «Δακτύλιον μὴ φόρει».

   Μὴ φορᾷς δακτυλῖδι.

   Τὸ δακτυλῖδι περικλύει τὸ δάκτυλο αὐτοῦ ποὺ τὸ φορᾷ, ὅπως ὁ δεσμός· ἔχει τὸ ἰδιαίτερο χαρακτηριστικὸ νὰ μὴ προκαλῇ ἄγχος οὔ τε κακουχίες, ἀλλὰ νὰ ἐφαρμόζῃ καὶ νὰ εἶναι προσφυὲς στὸ δάκτυλο. Ἕνας παρόμοιος δεσμὸς εἶναι καὶ τὸ σῶμα γιὰ τὴν ψυχή. Τὸ νὰ μὴ φορᾷς λοιπὸν δακτυλῖδι σημαίνει νὰ φιλοσοφῇς ἀληθῶς καὶ νὰ χωρίζῃς ἀπὸ τὸν περιβάλλοντα δεσμὸ τὴν ψυχή.

• «Ἐγκέφαλον μὴ ἔσθιε».

   Μὴ τρώγῃς ἐγκέφαλο.

   Ὁ ἐγκέφαλος εἶναι τὸ ἡγεμονικὸ ὄργανο τῆς φρονήσεως. Ὑπαινίσσεται λοιπὸν αὐτὸ ὅτι δὲν πρέπει νὰ χλευάζουμε οὔ τε νὰ ἀντιτιθέμεθα στὰ πράγματα καὶ τὰ δόγματα τὰ ὀρθῶς διατυπωμένα, καθὼς αὐτὰ ποὺ ἔχουν διατυπωθῆ ὀρθῶς ἔχουν προκύψει ἀπὸ τὸν ἡγεμονικὸ νοῦ καὶ εἶναι ἰσάξια κατὰ συνέπεια μὲ τὰ ἐπιστημονικά.

• «Εἰς ἱερὸν οὐ δεῖ ἐκτρέπεσθαι· οὐ γὰρ πάρεργον δεῖ ποιεῖσθαι τὸν Θεόν».

   Μέσα στὸ ἱερὸ δὲν πρέπει νὰ ἐκτρέπεσαι· οὔ τε νὰ ἀντιμετωπίζῃς τὸν Θεὸ ἐπιφανειακά.

• «Φεῦγε ὅπλον παρὰ γυναικὸς παρεχόμενον».

   Ἀπόφευγε ὅπλο παρεχόμενο ἀπὸ γυναῖκα.

   Ἡ γυνὴ κατέχει γιὰ τοὺς Πυθαγορείους σημαντικὴ θέση ἐντὸς καὶ ἐκτὸς τῶν μυστηρίων λόγῳ τῆς δεκτικότητος τῆς φύσεώς της καὶ τῆς ἀνεπτυγμένης διαισθητικότητος. Ἐν τούτοις, ἡ σημαντικὴ αὐτὴ θέση ποὺ κατέχει δύναται νὰ λειτουργήσῃ ἰδιαίτερα ἀρνητικά, ὅταν ἡ ψυχὴ τῆς γυναικὸς εἶναι ἐγκλωβισμένη ἐντὸς τῶν παθῶν καὶ τῶν κατωτέρων ἐνστίκτων.

• «Δεῖ τὸν δεξιὸν ὑποδεῖσθαι πρότερον».

   Πρέπει νὰ δένῃς πρῶτα τὸ δεξί σου ὑπόδημα.

   Τὸ δεξὶ θεωρεῖται ἡ ἀρχὴ τοῦ λεγομένου περιττοῦ ἀριθμοῦ καὶ τὸ θεῖον, ἐνῷ τὸ ἀριστερὸ θεωρεῖται τὸ σύμβολο τοῦ ἀρτίου καὶ διαιρετοῦ ἀριθμοῦ.

• «Προτίμα τὸ σχῆμα καὶ βῆμα τοῦ σχῆμα καὶ τριώβολον».

   Νὰ προτιμᾷς γιὰ κάθε σχῆμα ἕνα βῆμα, παρὰ γιὰ κάθε σχῆμα τρεῖς ὀβολούς.

   Νὰ φιλοσοφῇς καὶ νὰ μὴ μετέχῃς στὰ μαθήματα ἐπιφανειακά· καὶ δι’ αὐτῶν σὰν νὰ εἶναι σκᾶλα νὰ προχωρῇς πρὸς τὸ προκείμενον.

• «Θύειν χρὴ ἀνυπόδητον καὶ πρὸς τὰ ἱερὰ προσιέναι».

   Πρέπει νὰ κάνῃς θυσίες καὶ νὰ προσέρχεσαι στὰ ἱερὰ ἀνυπόδητος.

• «Ἐρυθρῖνον μὴ προσλαμβάνου».

   Μὴ προσλαμβάνῃς ἐρυθρῖνο.

  

   Νὰ μὴ δέχεσαι ἄνθρωπο ἀνερυθρίαστο καὶ ἀναίσχυντο ἢ ἀντιθέτως κἄποιον ποὺ ἐκπλήσσεται εὐκόλως καὶ κοκκινίζει ὑπερβολικῶς καὶ νοιώθει ταπείνωση λόγῳ τῆς ἀνοησίας του καὶ τῆς ἀσθενικῆς του διανοίας. Τὸ ἄκουσμα ἀναφέρεται καὶ στὴν προτροπὴ νὰ μὴ χύνεται αἷμα ἀνθρώπου ἢ ζῴου.

Ἰωάννης Σταματάκος - Λεξικὸν τῆς νέας Ἑλληνικῆς γλώσσης

   Ἐρυθρῖνος = γένος ἰχθύων τῆς οἰκογενείας τῶν σπαριδῶν· κοινῶς: λυθρῖνι.

• «Γαλῆν φεῦγε».

   Ἀπόφευγε γαλῆ.

Ἰωάννης Σταματάκος - Λεξικὸν τῆς νέας Ἑλληνικῆς γλώσσης

   Γαλῆ = ζῷον τετράπουν σαρκοφάγον θηλαστικὸν ἐκ τῶν αἰλουροειδῶν· αἴλουρος· κοινῶς: γάτα.

• «Μὴ λέγειν ἄνευ φωτός».

   Μὴ μιλᾷς ἄνευ φωτός.

  

   Δὲν πρέπει νὰ ἐκφράζῃ κἄποιος γνώμη χωρὶς τὴν κατάλληλη μυστηριακὴ παιδεία γιὰ τὰ μυστηριακὰ ζητήματα, ἀλλὰ ἐπιβάλλεται νὰ σιγῇ καὶ νὰ ἐρευνᾷ ὅσα νομιμοποιεῖται νὰ γνωρίσῃ. Αὐτὸ ἀποτελεῖ δεῖγμα φρονήσεως καὶ εἶναι γνώρισμα τοῦ ἀληθινοῦ μύστου, ὁ ὁποῖος ἔχει ἐκπαιδευθῆ καὶ γνωρίζει τὴν ἀξία τῆς ὑπαγορευομένης σιγῆς ὑπὸ τοῦ θειοτάτου Πυθαγόρου.

• «Γλώσσης πρὸ τῶν ἄλλων κράτει θεοῖς ἑπόμενος».

   Νὰ συγκρατῇς πρῶτα ἀπ’ ὅλα τὴν γλῶσσά σου, ἀκολουθῶντας τοὺς θεούς.

• «Πρὸς ἥλιον τετραμμένος μὴ οὔρει».

   Μὴ οὐρῇς στραμμένος πρὸς τὸν ἥλιο.

   Τὸ ἄκουσμα προτρέπει στὸ νὰ ἐπιβάλλεσαι στὰ ἔνστικτά σου καὶ νὰ μὴ κάνῃς τίποτε τὸ ζῳῶδες· νὰ φιλοσοφῇς βλέποντας τὸν οὐρανὸ καὶ τὸν ἥλιο καὶ νὰ ὁδηγῆσαι ἀπὸ τὸ φῶς τῆς ἀληθείας.

• «Ἀνέμων πνεόντων τὴν ἠχὼ προσκύνει».

   Ὅταν φυσοῦν οἱ ἄνεμοι, νὰ προσκυνᾷς τὴν ἠχώ των.

 

   Ὁ ἀὴρ ἀποτελεῖ στοιχεῖο τῆς φύσεως, τὸ ὁποῖο ἐπιβάλλεται νὰ τιμᾷ καὶ νὰ ἀναγνωρίζῃ ὁ μεμυημένος στὰ μυστήριά της ἐπὶ τῷ λόγῳ ὅτι συντελεῖ ἀποφασιστικῶς στὴν σταδιακὴ ἐκλέπτυνση τῶν αἰσθήσεων τοῦ μυουμένου καὶ τὴν μεταφορὰ ἐντὸς τοῦ αἰθέρος ἀνωτέρου περιβάλλοντος.

• «Μελανούρων ἀπέχου· χθονίων γάρ ἐστι θεῶν».

   Ἄπεχε ἀπὸ τοὺς μελανούρους, διότι ἀνήκουν στοὺς χθονίους θεούς.

  

Ἰωάννης Σταματάκος - Λεξικὸν τῆς νέας Ἑλληνικῆς γλώσσης

   Μελάνουρος: γένος ἰχθύων ἀκανθοπτερυγίων τῆς οἰκογενείας τῶν σπαριδῶν.

• «Ἀποκαρμάτων σῶν καὶ ἀπονυχισμάτων κατάπτυε».

   Ὅταν κόβῃς τὶς τρίχες καὶ τὰ νύχια σου, νὰ τὰ πετᾷς μακριά.

   Αὐτὰ ποὺ φυτρώνουν πάνω σου εἶναι εὐκαταφρόνητα καὶ κατὰ κἄποιον τρόπο πιὸ ἄψυχα, ὅπως εἶναι τιμιώτερα τὰ πιὸ ψυχικά. Ἑπομένως, ἐπειδὴ τὸ ἐπιβάλλει τὸ φιλοσοφεῖν, νὰ προτιμᾷς τὰ ἀποδεικνυόμενα διὰ τῆς ἐπιστήμης τῶν θεωρημάτων μέσῳ τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ νοῦ χωρὶς τὴν βοήθεια τῶν αἰσθητηρίων ὀργάνων.

• «Στρωμάτων ἀναστὰς συνέλισσε αὐτὰ καὶ τὸν τύπον συνστόρνυε».

   Ὅταν ἐγείρεσαι ἐκ τῆς κλίνης, συμμάζευε τὰ στρώματα καὶ φρόντιζε τὴν ἐμφάνισή σου.

   Τὸ σύμβολο προτρέπει στὴν τάξη ποὺ πρέπει νὰ διακρίνῃ τὸν ἄνθρωπο στὰ πνευματικά του ζητήματα. Προβάλλουν τὴν τάξη καὶ τὰ «Χρυσᾶ Ἔπη», ἀναφέροντας: «ἀφοῦ ἐγερθῇς ἐκ τοῦ ὕπνου μὲ μελίφρονα διάθεση, σπεῦσε νὰ ὀργανώσῃς, ὅσα πρόκειται νὰ ἐκτελέσῃς κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἡμέρας». Ἡ τάξη καὶ ὁ προγραμματισμὸς καὶ ἡ ἐπιμέλεια φανερώνουν ὑγιῆ καὶ ὁμαλῶς λειτουργοῦντα ψυχισμό, ὁ ὁποῖος δύναται νὰ ἐπιτύχῃ τὴν ὑλοποίηση τῶν στόχων του καὶ νὰ ἀνέλθῃ ἀπροσκόπτως τὴν κλίμακα τῆς ἐξελίξεως.

• «Ἐν ἑορτῇ μή τε κείρεσθαι, μή τε ὀνυχίζεσθαι».

   Κατὰ τὴν διάρκεια τελετουργίας δὲν πρέπει νὰ κόβῃς τὰ μαλλιὰ καὶ τὰ νύχια σου.

• «Δεξιὰν μὴ παντὶ ῥᾳδίως ἔμβαλλε».

   Μὴ δίδῃς τὸ δεξί σου χέρι στοὺς πάντες μὲ εὐκολία.

  

   Μὴ ἐπιχειρῇς νὰ ἀποσπάσῃς ἢ νὰ ἀνασύρῃς, ἁπλώνοντας τὸ δεξί σου χέρι, τοὺς ἀκαταλλήλους καὶ τοὺς ἀμυήτους. Ἐπ’ ἴσης, δὲν πρέπει νὰ δίδῃς τὸ δεξί σου χέρι σὲ ὅσους δὲν ἔχουν δοκιμασθῆ γιὰ μεγάλο χρονικὸ διάστημα μὲ διαπαιδαγωγήσεις καὶ διδάγματα καὶ δὲν εἶναι ἄξιοι νὰ μάθουν νὰ εἶναι ἐγκρατεῖς καὶ νὰ ὑπακούουν στὸν κανόνα τῆς πενταετοῦς σιωπῆς καὶ νὰ ἀντέχουν στὶς ὑπόλοιπες δοκιμασίες.

• «Ἀσχέτῳ γέλωτι μὴ ἔχεσθαι».

   Μὴ ἔχῃς ἄσχετο γέλωτα.

• «Ζυγὸν μὴ ὑπέρβαινε».

   Μὴ ξεπερνᾷς τὸ μέτρο.

• «Εἰς τὰ ὅρια φθάσας μὴ ἐπίστρεφε».

   Μὴ ἐπιστρέφῃς, ὅταν ἔχῃς φθάσει στὰ σύνορα.

    Δὲν πρέπει νὰ προσκολλᾶται κἄποιος σὲ αὐτὰ ποὺ ἔχουν συμβῆ χωρὶς νὰ τὰ χρησιμοποιῇ γόνιμα γιὰ τὴν ἀτέρμονή του περιήγηση στὸ παρὸν καὶ τὸ μέλλον.

• «Τί ἐστιν αἱ Μακάρων νῆσοι; Ἥλιος καὶ Σελήνη».

   Τί εἶναι τὰ νησιὰ τῶν Μακάρων; Ὁ Ἥλιος καὶ ἡ Σελήνη.

   Τὰ νησιὰ τῶν Μακάρων τοποθετοῦνται ἀπὸ τὴν μυθολογία στὰ πέρατα τῆς γῆς κοντὰ στὸν Ὠκεανὸ τὸν γυιὸ τῆς Γῆς καὶ ἀδελφὸ τοῦ Οὐρανοῦ· στὰ νησιὰ αὐτὰ κατοικοῦν ὅσοι ἄνθρωποι δὲν ὑπόκεινται πλέον σὲ φθορά. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ἔχουν καταστῆ ἄφθαρτοι, θεοὶ ἄμβροτοι, οὐκέτι θνητοί, κατὰ τὸ Πυθαγορικόν.

• «Τί ἐστι τὸ ἐν Δελφοῖς μαντεῖον; Τετρακτύς».

   Τί εἶναι τὸ μαντεῖο τῶν Δελφῶν; Ἡ τετρακτύς.

  

   Τετρακτὺς καλεῖται τὸ ἄθροισμα τῶν τεσσάρων πρώτων ἀριθμῶν· ἀποτελεῖ τὸν θεϊκὸ καὶ ἱερὸ ὅρκο τῶν Πυθαγορείων – «ναὶ μὰ τὸν ἁμετέρᾳ ψυχᾷ παραδόντα τετρακτύν, παγὰν ἀενάου φύσεως» – καθὼς ἡ δομὴ τοῦ ὑλικοῦ ψυχικοῦ ἀτόμου ἀναλύεται σὲ τέσσερα τμήματα. Ὁ ἴδιος συμβολισμὸς δηλοῦται καὶ διὰ τοῦ Πυθαγορείου τετραγώνου τοῦ ἱερωτάτου συμβόλου τῆς μυστηριακῆς Ἑλλάδος. Ὁ Πυθαγόρας λοιπὸν θεωροῦσε τετρακτὺ τὸ μαντεῖο τῶν Δελφῶν, καθότι ἡ τετρακτὺς ἀποτελεῖ τὴν οὐσιώδη ἀλήθεια τοῦ σύμπαντος καὶ τὸ μαντεῖο ἔχει κατ’ ἐξοχὴν ὡς σκοπὸ νὰ τὴν ἀποκαλύπτῃ.

• «Τί τὸ δικαιότατον; Θύειν».

   Ποιό εἶναι τὸ δικαιότατο; Νὰ προσφέρῃς θυσία.

• «Τί τὸ σοφώτατον; Ἀριθμός· δεύτερον δὲ τὸ τοῖς πράγμασι τὰ ὀνόματα τιθέμενον».     

   Ποιό εἶναι τὸ σοφώτατο; Ὁ ἀριθμός· κατὰ δεύτερον αὐτὸ ποὺ θέτει τὰ ὀνόματα στὰ πράγματα.

• «Τί σοφώτατον τῶν παρ’ ἡμῖν; Ἰατρική».

   Ποιό εἶναι τὸ σοφώτατο γιὰ ἐμᾶς; Ἡ ἰατρική.

• «Τί κάλλιστον; Ἁρμονία».

   Ποιό εἶναι τὸ κάλλιστο; Ἡ ἁρμονία.

• «Τί κράτιστον; Γνώμη».

   Ποιό εἶναι τὸ ἰσχυρότατο; Ἡ γνώμη.

• «Τί ἄριστον; Εὐδαιμονία».

   Ποιό εἶναι τὸ ἄριστο; Ἡ εὐδαιμονία.

ΠΗΓΗ

Ἀκούσματα καὶ σύμβολα τῶν Πυθαγορείων (Ἐκδόσεις: Ἰδεοθέατρον)